تبدیل تاریخ شمسی میلادی قمری به یکدیگر

تبدیل تاریخ شمسی، میلادی و قمری به یکدیگر از مسائلی است که برای بسیاری از افراد مهم و ضروری است. در تاریخ شمسی، تاریخ مبدأ آغاز از زمان تشکیل دولت ایران با سلسله پادشاهی هخامنشیان در سال ۵۳۴ پیش از میلاد است. اما در تاریخ میلادی، تاریخ مبدأ معمولاً بر اساس تاریخ تولد عیسی مسیح در نظر گرفته می‌شود. همچنین، تاریخ قمری بر اساس هلال ماه تعیین می‌شود و در بسیاری از کشورهای اسلامی، به عنوان تقویم رسمی استفاده می‌شود. بنابراین، برای تبدیل این سه تاریخ به یکدیگر، نیاز به استفاده از فرمول‌ها و الگوریتم‌های خاصی است که برای این منظور توسعه داده شده‌اند. با استفاده از این فرمول‌ها، می‌توان تاریخ‌ها را به یکدیگر تبدیل کرده و اطلاعات دقیقی درباره زمان و تاریخ مورد نظر را دریافت کرد.

تبدیل تاریخ‌های شمسی، میلادی و قمری از یکی به دیگری، موضوعی است که در دنیای محاسبات و برنامه نویسی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تبدیلات اهمیت بسیاری در محاسبه تاریخ و زمان دارند و به برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزارها کمک می‌کنند تا با تاریخ‌ها در سیستم‌های خود به راحتی کار کنند.

تبدیل تاریخ شمسی به میلادی:
تاریخ شمسی، نوعی تقویم است که بر اساس حساب زمانی خورشیدی و با برپایه یک سال خورشیدی ۳۶۵ روزه تعریف شده است. اما تقویم میلادی بر اساس حساب زمانی خورشیدی و جهانی است که بر مبنای یک سال ۳۶۵ یا ۳۶۶ روزه تعریف می‌شود. بنابراین، برای تبدیل تاریخ شمسی به میلادی، باید از فرمول‌های مربوطه استفاده کرد.

یک روش معمول برای تبدیل تاریخ شمسی به میلادی استفاده از الگوریتم برگردان جلالی است. این الگوریتم بر اساس یک سری فرمول‌های ریاضی و قوانین محاسباتی معتبر است. با استفاده از این الگوریتم، برنامه نویسان می‌توانند تاریخ شمسی را به صورت ساده و سریع به میلادی تبدیل کنند.

تبدیل تاریخ شمسی به قمری:
تقویم قمری، نوعی تقویم است که بر اساس حرکت ماه بر دوران زمین تعریف شده است. این تقویم بر اساس تغییرات ماهیانه ماه‌های هجری قمری است که برای هر سال ۱۲ ماه دارد. برای تبدیل تاریخ شمسی به تاریخ قمری، نیاز به استفاده از تبدیلات ریاضی و الگوریتم‌های مربوطه وجود دارد.

یک روش معمول برای تبدیل تاریخ شمسی به قمری استفاده از الگوریتم گروه آشنا است. در این الگوریتم، از یک سری قوانین و فرمول‌های ریاضی استفاده می‌شود تا تاریخ شمسی را به تاریخ قمری تبدیل کند. این الگوریتم برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزارها قابل استفاده است و به آن‌ها کمک می‌کند تا به سادگی تاریخ‌های قمری را در سیستم‌های خود استفاده کنند.

به طور کلی، تبدیل تاریخ شمسی، میلادی و قمری به یکدیگر یک موضوع پیچیده است که نیازمند استفاده از فرمول‌های ریاضی و الگوریتم‌های مربوطه است. با این حال، با استفاده از این تبدیلات، برنامه نویسان و توسعه دهندگان می‌توانند به راحتی با تاریخ‌ها در سیستم‌های خود کار کنند و عملیات مورد نیاز را به سادگی انجام دهند.

تقویم هجری شمسی (Solar Hijri)

گاه‌شماری هجری خورشیدی یا هجری شمسی بر پایه گاه‌شماری جلالی با مبدأ هجری است. آغاز سال خورشیدی برابراست با نخستین روز بهار. گاه‌شماری هجری خورشیدی، اکنون در کشورهای ایران و افغانستان گاه‌شمار رسمی است. این گاه‌شماری در ایران با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، گاه‌شمار رسمی ایران اعلام شد. نام دوازده ماه تقویم خورشیدی در ایران، نام‌های امشاسپندان و دیگر الهه‌های دیانت زردشتی است.

تاریخچه

گاه‌شماری هجری خورشیدی، تکامل‌یافته گاه‌شماری ایرانی در دوره اسلامی با مبدأ هجری است. گاه‌شماری ایرانی برگرفته از گاهشماری بابلی با سال ۱۲ماه سی روزه بوده که هر ۶سال یکبار ۱۳ماهه می‌شده‌است. همه اینگونه تقویم‌های ۳۶۵روزه برگرفته از تقویم مصری اند. این تقویم در دوره هخامنشیان تغییراتی کرده و بصورت تقویم زرتشتی درآمد. در زمان اردشیر اول پادشاه ساسانی تقویم ایرانی متأثر از تقویم جولیانی به سال ۳۶۵روزه درآمد و به آخر سال ۵ روز اضافه شد و در دوره یزدگرد سوم هم تغییراتی کرد. پس از شکست ایرانیان و تسلط اعراب گاه‌شماری هجری قمری جایگزین تقویم خورشیدی ایرانی شد. اما بجهت ضرورت تعیین سال فصلی و مالی جهت زمان پرداخت مالیات کشاورزان، تقویم خورشیدی (ازجمله: گاه‌شماری خراجی) کاربرد داشت اما از مبدأ حقیقی آن گاه تا دوماه عقب می‌افتاد.
در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری، گاه‌شماری جلالی که شکل کاملتر گاه‌شماری ایرانی بود ایجاد شد. این تقویم ضمن تغییراتی درقالب گاه‌شمار هجری خورشیدی (برجی) درآمده، در ۲ اسفند ۱۲۸۹ بعنوان گاه‌شماری مالی کشور رسمیت یافت. پس از آن با تغییراتی در عناوین ماه‌ها و تعدیل آنها درقالب تقویم هجری خورشیدی، در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ تقویم رسمی ایران اعلام شد. تا قبل از آن تقویم هجری قمری کاربرد عمومی داشت.

مبدأ گاه‌شماری هجری شمسی

مبدأ گاه‌شماری هجری خورشیدی مانند گاه‌شماری هجری قمری، سال هجرت پیامبر اسلام، محمد، سال ۶۲۲ میلادی از مکه به مدینه می‌باشد. آغاز هجرت پیامبر اسلام از مکه روز دوشنبه (۱ ربیع‌الاول/ ۲۴ شهریور سال ۱ هجری) برابر با ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۱۶ سپتامبر ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) و ورود پیامبر به مدینه روز ۸ ربیع‌الاول همان سال می‌باشد.

سرآغاز گاه‌شماری

سرآغاز گاه‌شماری هجری شمسی روز جمعه «۱ فروردین سال ۱ هجری خورشیدی» (۲۹ شعبان ۱ سال پیش از هجرت) برابر با ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۲۲ مارس ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) است. البته روز اول سال یک هجری شمسی (از ۱ فروردین تا ۲۴ شهریور) ۵ ماه و ۲۴ روز پیش از هجرت پیامبر (کمتر از یک سال) است.

تقویم هجری قمری (Hijri یا Lunar)

گاه‌شماری هجری قمری، گاه‌شماری براساس چرخش ماه است که توسط مسلمانان و نیز در بسیاری از کشورهای اسلامی به عنوان سالنمای مذهبی یا در مواردی سالنمای مدنی استفاده می‌شود. از این سالنمای در بسیاری از آیین‌های اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماه‌های حرام، و عزاداری استفاده می‌شود. در زمان خلافت عمر بن خطاب، خلیفه دوم برای اداره ممالک مفتوحه با کمک دبیران ایرانی اقدام به تأسیس دیوانخانه به سبک ساسانی نمود از اولین اقدامات دبیران ایجاد مبدأ گاه شماری برای سررسید باژ و گزیه (بعدها باج و خراج و جزینه) به تقلید از مبدأ تاریخ یزدجردی بود برای همین تاریخ هجرت پیامبر اسلام جایگزین تاریخ تاجگذاری شاه ساسانی شد که ۱۶ سال با هم اختلاف داشتند. گاه اجمالا از آن به عنوان تقویم قمری نیز یاد می‌شود.
قبل از جهانی شدن گاه‌شماری میلادی در بسیاری از کشورهای اسلامی و رسمی شدن گاه‌شماری هجری خورشیدی در ایران و افغانستان، سالنمای هجری قمری سالنمای اصلی سرزمین‌های اسلامی بود و وقایع تاریخی در اکثر قریب به اتفاق موارد با این گاه‌شماری ثبت می‌شد.

تاریخچه

گاهشماری قمری در میان اعراب پیش از اسلام رواج داشت در ابتدا ماهی افزوده به نام نسی نیز وجود داشته که تقریباً هر سه سال بنحوی در گاه‌شماری قمری قرار می‌گرفته که ماه‌ها همواره در یک سال خورشیدی قرار گیرند. اما در سال ۱۰ هجری پس آمدن آیه ۳۶ و ۳۷ سوره توبه مبنی بر اینکه تعداد ماه‌های سال نزد خداوند دوازده ماه می‌باشد، استفاده از این ماه منسوخ شد.

گاه‌شماری هجری قمری از همان ابتدای مهاجرت مسلمانان از مکه به مدینه معمول نشده‌است بلکه ۱۵ سال بعد از تاریخ هجرت محمد و در زمان خلافت عمر بن خطاب، خلیفه دوم به رسمیت شناخته شد. مشهور است که مسلمانان صدر اسلام بنابر پیشنهاد علی بن ابی طالب و تصویب خلیفه وقت، هجرت سرنوشت ساز پیامبر اسلام از مکه به مدینه را مبدأ سال قمری قرار داده‌اند. بدین جهت، تاریخ قمری را تاریخ هجری قمری نامیده‌اند. نیز گفته شده‌است؛ چون عمر احساس کرد که برای تقسیم ثروت و پرداخت حواله‌ها، تاریخی لازم است که بتواند آینده و گذشته را بداند، از یکی از ایرانیان، رسم معمول را در این خصوص پرسید و متوجه شد که ایرانیان برای دانستن سن، مبدأ تاریخی را برگزیده بودند. عمر بعد از مشورت با یارانش تاریخ هجرت محمد را آغاز تاریخ اسلام قرار داد. اگرچه محمد در هشتم ربیع‌الاول به مدینه رسیده بود، اما اول محرم را اول سال هجری قرار دادند.

مبدأ گاه‌شماری

مبدأ گاه‌شماری هجری قمری مانند گاه‌شماری هجری خورشیدی، سال هجرت پیامبر اسلام، محمد، سال ۶۲۲ میلادی از مکه به مدینه می‌باشد. آغاز هجرت پیامبر اسلام از مکه روز دوشنبه (۱ ربیع‌الاول/ ۲۴ شهریور سال ۱ هجری) برابر با ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولیانی) و ۱۶ سپتامبر ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) و ورود پیامبر به مدینه روز ۸ ربیع‌الاول همان سال می‌باشد.

سرآغاز گاه‌شماری

سرآغاز گاه‌شماری هجری قمری روز جمعه «۱ محرم سال ۱ هجری قمری» (۲۷ تیر سال ۱ هجری شمسی) برابر با ۱۶ ژوئیه ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۱۹ ژوئیه ۶۲۲ میلادی جدید (گریگوری) است.
بر این اساس، دو ماه از سال اول هجری (از اول محرم تا اول ربیع‌الاول که هجرت رخ داد)، پیش از آن که واقعه هجرت صورت گرفته باشد، جزو سال اول هجری قمری محسوب شد.

تقویم میلادی (Gregorian)

گاه‌شماری میلادی گاه‌شماری با ریشه مسیحی است که هم‌اکنون در بیشتر کشورهای جهان استفاده می‌شود و تقویمی بین‌المللی است. این گاه‌شماری برگرفته از گاه‌شماری ژولینی با مبدأ میلادی (میلاد عیسی) است و نخست از سوی آلویسیوس لیلیوس که پزشکی از اهالی ناپل بود پیشنهاد شد. تعدیل کبیسه‌گیری این گاهشماری در ۲۴ فوریه ۱۵۸۲ از سوی پاپ گریگوری سیزدهم پذیرفته شد و از آن پس به گاه‌شماری گریگوری (گرِگوری) نیز مشهور شد.

تاریخچه و ویژگی‌ها

گاه‌شماری ژولینی که از گاه‌شماری رومی گرفته شده بود در دوره مسیحی با مبدأ میلادی (گاه‌شماری میلادی قدیم) پذیرفته شد. این گاه‌شماری ۳۶۵ روز بود که برای هر ۴ سال یک روز به روزهای سال اضافه می‌شد (سال ۳۶۵٫۲۵ روزه). به علت دقیق نبودن کسر سال نسبت به سال اعتدالی هر ۱۲۸ سال یک روز عقب می‌افتاد. در سال ۱۵۸۲ میلادی جهت تصحیح آن گاه‌شماری گرگوری (میلادی جدید) ایجاد شد. در گاه‌شماری یولیانی اعتدال بهاری در سال ۳۲۵ میلادی که شورای نیقیه تشکیل شده بود در ۲۱ مارس صورت گرفته بود و در سال ۱۵۸۲ به ۱۱ مارس افتاده بود و ده روز عقب مانده بود. در گاه‌شماری گرگوری ده روز از تاریخ حذف گردید و کبیسه‌گیری‌های یکنواخت چهارساله نسبتاً کاهش یافت بدینگونه که سال‌های قرن غیرقابل قسمت به ۴۰۰ (مانند: ۱۷۰۰، ۱۸۰۰ و ۱۹۰۰) بدون کبیسه‌گیری باشند. درنتیجه، با احتساب سال گریگوری ۳۶۵٫۲۴۲۵ روز (نسبت به سال حقیقی ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۹ روز) میزان دقت گاه‌شماری میلادی را به عقب‌ماندگیِ یک روز در هر ۳٬۳۲۰ سال رساند.

منبع مقاله: ویکی‌پدیا